Một số đặc điểm của đất nước Nhật Bản

1. Đầu tiên, cũng sơ lược vài nét về lịch sử của Nhật Bản:

Từ 15.000 năm trước công nguyên, ở nhật Bản đã có con người sinh sống.

Từ 13.000 năm trước Công Nguyên, người Nhật đã biết trồng lúa nước, làm đồ gốm, sống định cư.

Từ 300 năm trước Công Nguyên đã sử dụng đồ cơ khí.

Từ thế kỉ thứ 3 đến giữa thế kỉ thứ 6, những nhà nước đầu tiên xuất hiện. Đạo Shinto phát triển khắp cả nước. nước nhật bắt đầu có tên gọi Yamato.

Từ thế kỉ thứ 6 đến thế kỉ thứ 8, một nhà nước tập quyền được thành lập và đóng đô ở Asuka (gần thành phố Nara ngày nay). Tên nước là Yamato đổi thành Nhật Bản.

2. Chữ Viết:

Con người xuất hiện thì sẽ xuất hiện là tiếng nói và chữ viết. Tiếng Nhật được viết trong sự phối hợp ba kiểu chữ: Hán tự hay Kanji và hai kiểu chữ đơn âm mềm Higarana (Bình Giá Danh) và đơn âm cứng Katakana (Phiến Giá Danh).

· Kanji dùng để viết các từ Hán (mượn của Trung Quốc) hoặc các từ người Nhật dùng chữ Hán để thể hiện rõ nghĩa.

· Higarana dùng để ghi các từ gốc Nhật và các thành tố ngữ pháp như trợ từ, trợ động từ, đuôi động từ, tính từ…..

· Katakana dùng để phiên âm từ vựng nước ngoài, trừ tiếng Trung và từ vựng của một số nước dùng chữ Hán khác.

Dùng lời nói để giao tiếp với nhau, văn hóa giao tiếp của người Nhật rất phong phú và đa dạng từ lời nói, kiểu chào, cách ăn, ánh mắt,….Mỗi kiểu có cách giao tiếp đặc trưng riêng.

3. Hoa Anh Đào:

Nhắc tới Nhật thì hoa anh đào không chỉ tượng trưng cho vẻ đẹp thanh cao mà còn là nỗi buồn về sự ngắn ngủi, phù du và tính khiêm nhường, nhẫn nhịn. Cây hoa đào đem tặng được xem như biểu tượng hòa bình của nước Nhật với các nước khác trên thế giới. Hoa đào mộc ở Triều Tiên và Mỹ không có mùi hương. Trong khi đó, ở Nhật Bản, người ta gợi ca hương thơm của hoa anh đào trong những vần thơ. Hoa anh đào nở báo hiệu mùa xuân đến. Suốt tuần lễ thứ hai của tháng Tư, lễ hội hoa anh đào được tổ chức khắp nơi đón mùa xuân mới và mọi người tụ tập trong các bữa tiệc ngắm hoan “ohanami”. Mỗi khi mùa xuân đến, hoa đào như nở khắp đất nước Nhật bản. Cả môt màu hồng phấn ôm trọn lấy núi đồi, lan tỏa khắp phố phường tượng trưng cho một mùa lãng mạng và đẹp nhất: mùa hoa anh đào.

4. Quy tắc Giao tiếp:

Trong giao tiếp truyền thống của người Nhật có những quy tắc, lễ nghi mà mọi người điều phải tuân theo tùy thuộc vào địa vị của xã hội, mối quan hệ xã hội của từng người tham gia giao tiếp. Những biểu hiện đầu tiên trong quá trình giao tiếp của người Nhật bao giờ cũng phải cúi mình, cúi chào như thế nào phụ trhuộc vào địa vị xã hội của mỗi người tham gia giao tiếp. Và cúi đầu chào được xem là nghệ thuật giao tiếp của đất nước Phù Tang.

Một quy tắc bất thành văn là “người dưới” bao giờ cũng phải chào “người trên” trước và theo quy định đó người lớn tuổi là người trên của người ít tuổi, nam là người trên đối với nữ, thầy là người trên, khách là người trên…..Người Nhật sử dụng ba kiểu chào:

· Kiểu Saikeirei: cúi từ từ và rất thấp là hình thức cao nhất, biểu hiện sự kính trọng sâu sắc và thường sử dụng trước bàn thờ trong các đền của các Thần đạo, chùa của Phật giáo, trước Quốc kỳ, trước Thiên Hoàng.

· Kiểu cúi chào bình thường: thân mình cúi xuống từ 20-30 độ và giữ nguyên 2-3 giây. Nếu đang ngồi trên sàn nhà mà muốn chào thì đặt hai tay xuống sàn, lòng bàn tay úp sấp cách nhau 10-20cm, đầu cúi thấp cách sàn nhà 10-15cm.

· Kiểu khẽ cúi chào: thân mình và đầu chỉ hơi cúi một giây, hai tay để bên hông.

Người Nhật cúi chào nhau vài lần trong ngày, nhưng chỉ có lần đầu là phải chào theo nghi lễ, những lần sau chỉ khẽ cúi chào. Ngay cả người Nhật cũng cảm thấy rườm rà khi cúi chào theo nghi thức nhưng nó đã tồn tại từ thế hệ này sang thế hệ khác và cho đến tận ngày nay trong giao tiếp.

5. Bên cạnh giao tiếp ngôn ngữ còn có giao tiếp phi ngôn ngữ như:

· Giao tiếp bằng mắt: khi giao tiếp người Nhật thường tránh nhìn trực tiếp vào người đối diện, họ thường nhìn vào một vật trung gian như caravat, một cuốn sách, đồ nữ trang, lọ hoa,….hoặc cúi đầu xuống và nhìn sang bên. Họ cho rằng khi nói chuyện mà nhình thẳng vào người đối thoại thì bị xem là người thiếu lịch sự, khiếm nhã và không đúng mực.

· Sự im lặng: người Nhật có khuynh hướng nghi ngờ lời nói và quan tâm nhiều đến hành động,họ sử dụng sự im lặng như một cách giao tiếp và họ tin rằng nói ích sẽ tốt hơn nói nhiều. Trong buổi thương thảo, người cao nhất thường nói ít lời và nhũng gì anh ta nói ra là quyết định sau cùng, im lặng cũng là càch không muốn mất lòng người khác.

· Gián tiếp và nhập nhằng: thường thì họ ít giải thích và những câu trả lời rất mơ hồ.Họ không bao giờ nói “không” và không nói là không hiểu. Nếu cảm thấy bất đồng hay không thể làm theo những yêu cầu của người khác thì họ nói “điều này khó”. Người Nhật có tính tự trọng cao nên họ đặc biệt tránh trở thànnh kẻ lố bịch, không đúng mực, khiếm nhã khi giao tiếp. họ thướng cất giấu cảm xúc và không muốn làm phiền khi người khác có chuuyện buồn.

Trong công ty với tác phong công nghiệp người Nhật luôn ý thức rất rõ vị trí của mình. Khi bước vào giao tiếp, sau những lời nói xã giao, với cương vị chủ nhà thì họ chủ động đi thẳng vào vấn đề, khi đó cũng là lúc công việc bắt đầu, những lúc căng thẳng bạn tạo được tình huống cười sẽ gây được ấn tượng tốt nhưng biết dừng lại đúng lúc.Nếu muốn cuộc tiếp xúc không tẻ nhạt bạn nên hướng tới chủ đề không ở đâu kiêng kỵ như thể thao, thời tiết, kinh tế,….

Nụ cười hay tiếng cười của người Nhật có thể là do họ cảm thấy bối rối hoặc khó chịu và có thể không mang nghĩa là họ không vui.

Sẽ là rất thô lỗ nếu không gửi thiệp trong ngày Tết của Nhật trong khi bạn nhận được thiệp. Việc tặng tiền chưa giáp năm là lỗi trong giao tiếp. Với người Nhật việc tặng tiền được coi là loại quà cáp quy chuẩn trong đám cưới hay cho trẻ em trong năm mới.

Khi ai đó gọi bằng cách vẫy tay, nên để tay thẳng lòng bàn tay hướng xuống, sao đó quạt các ngón tay xuống, việc cong một vài ngón tay trong không khí được coi là cử chỉ tục tĩu. Sẽ là một lỗi trong giao tiếp nếu chỉ tay trực tiếp vào người khác, thay vào đó ta mở rộng bàn tay ngửa lên như đang bưng một cái mâm và chỉ về phía người đó.

Một điều rất quan trọng trong giao tiếp là cách tạo ra thiện cảm lúc ban đầu, trong công việc cũng như sinh hoạt. Với quỹ thời gian eo hẹp của cuộc sống công nghiệp, công chức Nhật rất quan tâm vấn đề thời gian nếu có cuộc hẹn. Họ tỏ ra khó chịu khi phải đợi và rất mất cảm tình với người sai hẹn. Nếu là người đi tìm cơ hội hợp tác kinh doanh thì anh ta khó có cơ hội thứ hai lặp lại. Người Nhật rất thích tặng quà cho khách, khi được tặng quà không được mở quà ra trước mặt người tặng quà, đó như là luật bất thành văn. Họ tặng quà nhau trong các dịp lễ Tết, có tin vui hay thăng chức và những món quà được gói rất nghệ thuật. Không nên tặng quà có số lượng 4 hoặc 9, những vật nhọn hoặc trà uống vì chúng tượng trưng cho những điều kém may mắn tại Nhật.

Khi đến nhà người khác chơi, khi được mời vào nhà thì phải đáp “cảm ơn, rất hân hạnh” và cởi bỏ áo khoác trước cửa nhà. Đối với những người mới ghé thăm lần đầu tiên không được ở lâu quá nủa giờ, tìm lúc thích hợp xin phép ra về với câu “tôi đã làm phiền ngài quá lâu, xin lượng thứ”. Khi cởi bỏ dép đi trong nhà thì mũi dép phải hướng vào trong phòng, ở cửa người khách phải cúi chào lần nữa và cảm ơn vì sự tiếp đón.

Phụ nữ Nhật Bản khi nói chuyện với người ít quen biết thì họ phải im lặng và nhìn đi chỗ khác, hành vi đó được coi là sự đức hạnh, nếu khi nói chuyện mà nhìn chăm chăm thì được đánh giá là người thiếu đức hạnh vì hành vi đó được xem như lời mời gọi dẫn tới sự thân mật.

Rõ ràng điều này khác hẳn so với văn hóa giao tiếp Việt Nam của chúng ta.

Ở VN trong khi nói chuyện với người đối diện mà không nhìn vào ngưới đối thoại thì được xem là thiếu tôn trọng người nói. Còn trong công việc nếu không dám nhìn thẳng vào người đối diện sẽ bị đánh giá là người không trung thực hay không có năng lực làm việc. Nhìn thẳng vào người đối thoại còn thể hiện sự tôn trọng và tiếp thu ý kiến của người nói.